مهسا برناکی: امروزه نقش سیستم بانکی به عنوان بستری برای رونق تجارت و بطور کلی بهبود شرایط اقتصادی بر هیچکس پوشیده نیست. بانک ها به عنوان شریان حیاتی در بدنه اقتصاد کشور می توانند همچون تیغی دو لبه آثار مثبت و منفی قابل توجهی را بر کل سیستم اقتصادی ایجاد کنند. گفتنی است، بانک محور بودن ساختار اقتصاد ایران قدرت اثرگذاری و مانور سیستم بانکی در فضای اقتصاد را دوچندان کرده است. این گزارش براساس گفته های معاون نظارتی بانک مرکزی در حوزه تطبیق بانکی به مولفه های اصلی ارتقای سیستم بانکی ایران و اهمیت آن در بهبود تجارت و اقتصاد کشور پرداخته است.

بانک ها، حلقه نخست دومینوی اقتصاد

شبکه بانکی کشور درست مانند یک دماسنج عمل می کند و تمامی جوانب مورد ارزیابی و شاخص های کلان اقتصاد را در یک قاب به نمایش خواهد گذاشت. چنانچه در سال های اخیر با بروز ناکارآمدی ها و تنگنای اعتباری در سیستم بانکی، شاهد تسری رکود به واحدهای تولیدی و بویژه بنگاه های کوچک و متوسط اقتصادی بوده ایم. به عبارت دیگر، زنجیره اقتصادی کشور بصورت دومینو وار تحت تاثیر متقابل نهادها تعریف می شود و در زنجیره اقتصاد ایران، بانک ها نقش اولین حلقه را ایفا می کنند.

بر این اساس، ارتقای سیستم بانکی ایران از مسیر تطبیق با استانداردهای بین المللی گام بلندی در راستای شکوفایی تجارت و عبور از رکود اقتصادی خواهد بود. دکتر فرشاد حیدری، معاون نظارتی بانک مرکزی پیش نیازهای تطبیق بانک های ایران با مقررات استاندارد جهانی را تشریح کرده و اهمیت و نقش اصلاح ساختاری بانک ها در رونق تجارت را بررسی می کند.

فرصت 2 ساله بانک ها برای تطبیق

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی اگزیم نیوز، فرشاد حیدری می گوید: استانداردهای مقرر در توافق نامه موسوم به بازل 3 باید تا پایان سال 2018 در بسیاری از بانک های معتبر بین المللی اعمال شود و بانک های ایران نیز از طریق انطباق با استانداردها و الزامات بین المللی، خود را به عنوان بانک های قابل اطمینان برای سرمایه گذاری در دنیا معرفی کنند.

شفافیت، اولویت اصلاح ساختاری

حیدری با بیان اینکه موضوع شفافیت صورت های مالی بانک ها از مباحث مهم است افزود: متاسفانه اکنون در صورت های مالی بانک ها به دلایل متعدد، نواقصی وجود دارد که با اقدامات اصلاحی دو ساله اخیر، گام های بلندی برای شفافیت صورت های مالی برداشته شده است اما این اقدامات کافی نیست.

وی اظهار داشت : بررسی های تئوریک و کلاسیک نشان می دهد تجارت بین المللی موجب افزایش رفاه عمومی می شود و سیستم های مناسب مالی بین کشورها و شرکت ها بایستی زمینه ساز توسعه تجارت بین‌المللی شود؛ به همین دلیل نیز توام با پیشرفت تجارت در کشورها و شرکت ها، به همان میزان نیز شبکه بانکی کشورها در سال های گذشته برای این کار توسعه پیدا کرده است.

حیدری گفت :البته باید به این نکته نیز توجه کرد که تجارت بین المللی موجب افزایش کیفیت کالا و خدمت و ارزان شدن آن و استفاده مطلوب تر مشتریان از هرآنچه که دیگران تولید می کنند، خواهد شد.

لزوم تسهیل سرمایه گذاری خارجی

این مقام مسئول در بانک مرکزی موضوع تسهیل سرمایه گذاری خارجی در تجارت بین المللی را برای ایران حائز اهمیت دانست و گفت: یک بخش از تراکنش‌های بین المللی مربوط به تراکنش های خرد را و عموماً آنچه بر اساس کارت های بانکی در دنیا برای ارایه خدمات به اشخاص حقیقی، گردشگران و دانشجویان است ، شامل می شود که خوشبختانه میزان این تراکنش ها در کشور پیشرفت چشمگیری داشته است.

حیدری ، امکان سرمایه‌گذاری در کشور بدون وجود بانک کارآمد را غیرممکن خواند و تصریح کرد : با توجه به تنگناهای اعتباری و مالی سال های اخیر که در کشور به وجود آمده و از جانب دیگر تقاضا برای سرمایه گذاری نسبت به عرضه پول افزایش یافته است ، باید از منابع خارجی در فاینانس ها و یوزانس ها در بستر بانکی استفاده کنیم. خوشبختانه برای این موضوع خلا قانونی وجود ندارد و در دنیا مقررات خدمات us ها، icc ها و محاکم بین المللی برای این موضوع در حد کفایت وجود دارد.

وی افزود: بانک ها به مرور زمان و به تدریج، به خوبی آموخته اند که بسیاری از معاملات بین اشخاص، وقتی به داوری و محاکمه کشیده می شود، ممکن است هزینه های اقدامات داوری، حقوقی و قانونی آنها بیش ازصرفه اقتصادی موضوع معامله شود، بدین لحاظ رویکرد شرکت ها در دنیا انجام معاملات بر بستر بانک ها بر اساس ریسک بانکی پایین است. به همین منظور شرکت ها، بانک هایی را انتخاب خواهند کرد که به راحتی و با اطمینان بالاتر و با ریسک کم، بتوانند فعالیت هایشان را انجام دهند و به همین دلیل بانک های کشور باید این موضوع را در دستور کار قرار دهند.

معاون نظارتی بانک مرکزی خواستار اصلاح سرمایه بانک ها، افزایش نظارت های داخلی، تناسب نسبت های کفایت سرمایه و موضوع نقدینگی در بانک ها به منظور گسترش زمینه تعامل با بانک های بین المللی شد.

حیدری سیاست را اعم از اقتصاد و اقتصاد را اخص از سیاست خواند و گفت: تحریم ها با منشاءهای متعدد از جمله تحت تاثیر قوانین داخلی بعضی از کشور ها به‌ویژه کنگره آمریکاست و این موضوعی است که حقوقدانان داخلی و خارجی باید به آن توجه کامل داشته باشند.

این مقام مسئول بانک مرکزی با طرح این سوال که آیا باید در نظام مالی دنیا، مناسبات جدیدی تعریف شود یا اینکه مدلی که در سال های اخیر اجرا شده است و موجبات تضییع حقوق ایران را فراهم کرده است همچنان به عنوان یک رویه استمرار یابد یا خیر؟ خاطرنشان کرد: کسی این موضوع را نفی نمی کند که باید با این موضوع برخورد فعالانه تر داشت تا بیش از این، مدل کنونی در دنیا، موجب تضییع حقوق شرکت ها، بانک ها و بنگاه های اقتصادی ایران نشود.

وی در ادامه افزود: امروز در کشور 34 بانک و موسسه مشغول به فعالیت هستند و باید استانداردهای بین المللی را اجرایی کنند و قادر به حضور در عرصه بین المللی با توان بیشتری باشند.

کفایت سرمایه، شاه بیت ادبیات بانکداری

حیدری افزود : در این مسیر بحث کفایت سرمایه شاه بیت ادبیات بانکداری دنیاست و بانک های دنیا برای کفایت سرمایه 12حداقل درصد و بانک های مهم سیستمی برای کفایت سرمایه 15 درصد در حال آماده شدن هستند، در حالی که امروز میانگین این عدد در ایران از نصاب استاندارد بین المللی پایین تر است و لازم است بانک های کشور به استاندارد رایج بین المللی دست یابند.

حیدری با بیان اینکه نمی توان انتظار داشت بانکی که استانداردهای بین المللی را رعایت نمی کند از جانب بانک های خارجی مورد پذیرش قرار گیرد ، گفت: موضوع شفافیت صورت های مالی بانک ها نیز از مباحث مهم است و متاسفانه اکنون در صورت های مالی بانک ها به دلایل متعدد نواقصی وجود دارد که با اقدامات اصلاحی دو ساله اخیر، گام های بلندی برای شفافیت صورت های مالی برداشته شده است اما این اقدامات کافی نیست.

معاون نظارتی بانک مرکزی با تاکید بر اینکه صورت های مالی شفاف، بانک های کشور را بهتر و بیشتر در دنیا معرفی خواهد کرد، به اقدامات اصلاحی چند سال اخیر اشاره و اظهار کرد : در سال جاری دو لایحه «بانک مرکزی» و «بانکداری در ایران» به مجلس ارایه شده و بسیاری از تنگناهای مالی بانک های کشور که با خلاء های قانونی مواجه است در این لوایح مورد توجه قرار گرفته است و امیدواریم این لوایح در مجلس شورای اسلامی به تصویب برسد تا در این مسیر بانک ها نسبت به گذشته عملکرد مطلوب تری در داخل و مراوده بین المللی گسترده تری در خارج داشته باشند.

وی قانون مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم را از اقدامات اصلاحی مناسب بانک مرکزی در سال های اخیرخواند و گفت: یکی از عیوب بانک های داخلی در ارتباط با بانک های خارجی که ناشی از تحریم های گنگره آمریکا و اتحادیه اروپاست، محدودیت های ناشی از FATF است و عدم ارتباط ایران با این نهاد بین المللی مانع ازاطلاع آنها از اقدامات مناسب و اصلاحی بانک ها شده بود به همین منظوراین نهاد، ایران را در طبقه کشورهای غیرهمکار لحاظ کرده بود که خوشبختانه با اقدامات بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی، موفق به خارج کردن نام ایران از لیست سیاه FATF شدیم.

حیدری با تاکید بر مقررات تطبیق در بانک های کشور که لازمه مراوده بانکی بین المللی است، تصریح کرد: بانک های بین المللی باید این اطمینان را حاصل کنند که هرآنچه استانداردهای بین المللی است در بانک های داخلی به خوبی اجرا می شود، این موضوع در بانک های داخلی تقریباً نو و جدید است و تا حد مطلوبِ استانداردهای بین المللی فاصله داریم و بانک ها لازم است با جدیت به این مبحث توجه کنند.

معاون نظارتی بانک مرکزی در پاسخ به سوالی در زمینه فعالیت واحدهای تطبیق در بانک ها که آیا استاندارد و چارچوبی از جانب بانک مرکزی در این خصوص به بانک ها ابلاغ خواهد شد یا بانک ها در این موضوع به مقررات داخلی خویش عمل خواهند کرد، پاسخ داد: دو استاندارد برای این موضوع تدارک دیده شده است که یک مورد آن به فرآیندهای کار و مقررات تطبیق توسط بانک مرکزی بازمی‌گردد و دیگری مقررات تطبیق در داخل خود بانک هاست که این موضوع مراحل نهایی را سپری می کند و به زودی به شبکه بانکی ابلاغ خواهد شد.

ساز و کار تاسیس بانک خارجی در مناطق آزاد

حیدری درباره سازکار تاسیس بانک های برون مرزی در مناطق آزاد گفت: بر اساس مصوبات شورای پول و اعتبار اشخاص ایرانی و خارجی مجازند نسبت به تاسیس بانک در مناطق آزاد با سرمایه حداقل یکصد میلیون یورو اقدام کنند و متقاضیان خارجی محدودیت و ممنوعیتی برای این فعالیت نخواهند داشت و حتی نسبت های مالکیت خارجی ها می تواند بیشتر از افراد ایرانی باشد ضمن انکه محدودیت های تبصره های ذیل اصل 44 قانون اساسی برای خارجی ها اعمال نمی شود.

وی دلیل افزایش سرمایه تاسیس بانک های برون مرزی در مناطق آزاد را توجه به موفق بودن فعالیت اینگونه بانک ها دانست و گفت: معمولاً بانک های با سرمایه پایین در انجام فعالیت های اقتصادی موفق نخواهند بود بر این مبنا تصمیم گرفته شد که میزان سرمایه لازم برای تاسیس بانک های برون مرزی در مناطق آزاد به 4 برابر نسبت قبل افزایش یابد؛ البته در آینده میزان سرمایه لازم برای تاسیس در سرزمین اصلی نیز افزایش خواهد یافت.

به گزارش اگزیم نیوز، جذب سرمایه گذاری خارجی به عنوان هدف بالادستی و رکن موثر در سیاست های اقتصادی مقاومتی دارای اهمیت بسیاری است. در این مسیر، فراهم آوردن بستر بانکی مناسب و تسهیل قوانین و تطبیق با استانداردهای بین المللی، پیش نیاز های غیرقابل انکار این هدف محسوب می شوند و لازم است در لوایح اصلاحی دولت و مجلس توجه بیشتری به این بخش از اصلاحات بانکی معطوف شود. براساس گفته های معاون بانک مرکزی، تاثیر بهبود سیستم بانکی بر رونق تجاری و سپس تاثیر رونق تجارت بر رفاه اقتصادی رابطه بی چون و چرایی است که پرداختن به آن در شرایط رکودی اقتصاد را در اولویت قرار داده است.